‘Je kunt je online heel goed voordoen, terwijl het misschien helemaal niet zo goed met je gaat’
NOORDENVELD – Eenzaamheid is van alle tijden. Maar omdat we steeds meer in een digitale wereld leven, kan het moeilijker zijn om aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten. Amanda de Bruin, consulent Jeugd en schoolmaatschappelijk werker bij de gemeente Noordenveld, merkt dat ook. ‘Ik werk vooral in basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Ik zie veel jongeren die met eenzaamheid kampen. Vaak weten ze ook niet precies waar ze last van hebben. Ze tellen het aantal vrienden dat ze hebben. Ook wordt eenzaamheid als een groot woord gezien. Aan de ene kant is er schaamte, aan de andere hebben ze niet door dat ze zich eenzaam voelen.’
Amanda merkt dat het door de pandemie wel wat erger is geworden. ‘Maar het is ook een generatieprobleem. Jongeren hebben veel digitaal contact, zien elkaar op sociale media, maar veel minder in het echt. Daarnaast kun je je online heel goed voordoen, terwijl je je van binnen misschien helemaal niet zo goed voelt.’
De leeftijd van jongeren op de middelbare school is sowieso een moeilijke tijd, vertelt Amanda: ‘Het is echt overleven op die leeftijd. Je vooral niet zwak en kwetsbaar opstellen. Ook moeten ze heel hard werken, want de school wil de lesstof inhalen die de leerlingen gemist hebben, maar zij moeten juist eerst weer wennen aan de prikkels die ze krijgen nadat ze een hele tijd thuis hebben gezeten. Op een heel belangrijke leeftijd ook nog. Een leeftijd waarop het juist belangrijk is om sociale vaardigheden op te doen.’
Jongeren die behoefte hebben aan een gesprek met de schoolmaatschappelijk werker, worden vaak doorgestuurd door de school, de gemeente, of door WiN. ‘Ik werk heel veel samen met WiN. Ik zou me voor kunnen stellen dat het bellen naar de gemeente een grote drempel is en dat contact opnemen met WiN veel laagdrempeliger is. Bij WiN worden veel activiteiten voor jongeren georganiseerd op een heel toegankelijke manier.’
Mochten jongeren aangeven zich eenzaam te voelen tijdens een gesprek met Amanda, dan wordt er eerst gekeken naar wat er nodig is. ‘We gaan kijken wie ze in hun netwerk hebben en op wat voor manier ze daar contact mee hebben. Elkaar in het echt zien is belangrijk en het kan zomaar zijn dat de ander daar ook behoefte aan heeft, maar het ook lastig vindt dat aan te geven. Wat we doen is de jongeren in hun kracht zetten. We pakken de activiteitenagenda van WiN erbij en gaan mensen verbinden.’
Een gevoel van eenzaamheid moet niet onderschat worden. ‘Je kunt er een laag zelfbeeld van krijgen, het gevoel dat je niet goed genoeg bent. Ook gevoelens van somberheid en depressie liggen op de loer. Het hangt natuurlijk heel erg van de persoon af, je kunt je ook gewoon alleen voelen en vaker mensen willen zien, zonder dat je je erdoor neer laat slaan. Ook dan is het goed om aan de bel te trekken.’
Met name meisjes kunnen hun masker goed ophouden. ‘Soms is het heel moeilijk te zien of het wel goed met iemand gaat. Ouders en docenten kunnen letten op het sprankeltje dat verdwijnt. Soms worden jongeren wat apathisch, trekken ze zich in zichzelf terug.’
Ouderen in contact met jongeren
Inmiddels is Denise de Vette van WiN aangeschoven. ‘Welzijn in Noordenveld wil vooral verbinden. Daarom hebben we samen met Zorgbelang Drenthe het gildeproject opgezet, waarin jongeren ouderen interviewen. We maken er een film van. Sommige ouderen herkennen het gevoel van eenzaamheid goed. En soms kunnen ze zich niet voorstellen dat jongeren daar ook last van hebben. Ze denken dat de jeugd het allemaal prima voor elkaar heeft, maar komen er in een gesprek achter dat eenzaamheid van alle tijden is. Ouderen kunnen jongeren dan weer adviseren. Zo raadde een van de ouderen aan om een maatje te zoeken. Dat doen we ook bij WiN, we koppelen iemand aan een maatje, als daar behoefte aan is.’
Het project liep wel enige vertraging op door corona. ‘We hebben een budget van de gemeente gekregen om een aantal doelen te behalen op het gebied van de aanpak van eenzaamheid. Het Gildeproject is een van die doelen. We hebben nu uitstel gekregen tot en met augustus.’ Voorkomen en ondersteunen van eenzaamheid is ook een van de projecten. ‘We willen het bespreekbaar maken en zorgen dat het minder beladen overkomt. We hebben een serie foto’s van jongeren gemaakt, met een quote erbij. Bijvoorbeeld iemand die aan het darten is, met de quote: ‘beter dan thuiszitten’ erbij. Ook heeft de Brinkhof in Norg een jongerenhoek en komen er meer chill-momenten in de Scheepstraschool.’
Daarnaast is WiN bezig met een website waar je als jongere naar toe kunt als je niet lekker in je vel zit. ‘Ik kan me voorstellen dat ze niet de gemeente bellen als ze eens willen praten. Ze mogen altijd naar WiN bellen, dat is enorm laagdrempelig. Ook mogen ze een direct message sturen via insta. Die worden alleen door de jongerenwerkers gelezen. Het telefoonnummer van WiN is 050-3176500.’
Het verhaal van Jetske
Jetske Schild is een van de deelnemers aan het Gildeproject. Ze is tevens een eenzame jongere. Een leuke meid van 19 die makkelijk praat. Waar komt die eenzaamheid dan vandaan? Jetske vertelt: ‘Ik ben in Haarlem geboren en verhuisde op mijn tweede naar Veenhuizen met mijn moeder en mijn twee zussen. Daar kwam ik op de basisschool terecht. In groep drie ging het niet heel goed. Ik bleef wat achter en bleef een jaartje zitten. Groep vier maakte ik nog af op die basisschool, maar toen werd ontdekt dat ik dyslectisch ben. Dus ging ik naar een andere school, in Roden.’
Omdat Jetske met de taxibus naar school moest en daardoor pas rond 5 uur ’s middags thuiskwam, had ze niet veel aansluiting bij de kinderen in Veenhuizen. ‘Die kwamen eerder uit school, dus die hadden dan al allemaal afspraken. Ik liep dus altijd achter de menigte aan. Op de school in Roden ging het wel goed, daar had ik goed aansluiting en vrienden. Ik denk dat dat de mooiste tijd van mijn leven was. Alleen was na schooltijd afspreken lastig, omdat ik dus weer met de taxibus naar huis moest.’
Daarna volgde de middelbare school. ‘Ik ging naar de praktijkschool in Assen en daar was het echt een ons kent ons-gebeuren. Iedereen kende elkaar daar al van de basisschool en dat was knap intimiderend. Ik werd er dan ook al snel gepest. Omdat ik met de bus naar huis moest, mocht ik soms wat eerder weg. Andere leerlingen duwden me dan bij de kluisjes weg, zodat ik de bus miste. Uiteindelijk gebruikte ik mijn kluisje niet meer, zodat ik snel weg kon. Dat was een heel moeilijke tijd.’
Maar Jetske werd wat ouder en begon wat beter voor zichzelf op te komen. ‘In de vijfde klas werd ik al wat minder gepest en in de zesde kwam ik beter voor mezelf op.’
Ze kreeg een bijbaantje, als schoonmaakster van vakantiehuisjes in Norg. ‘Uiteindelijk mocht ik daar blijven en dat werk doe ik nog steeds. Ze zijn tevreden over me en ik vind het werk prima. Maar het is dubbel. Aan de ene kant vind ik alleen werken wel lekker, aan de andere kant helpt het niet echt tegen de eenzaamheid om geen collega’s te hebben. En ik kom zo ook niemand tegen, want ik fiets naar het werk en ik fiets naar huis. Dat is het.’
Tijdens haar stage heeft Jetske heel veel horecaervaring opgedaan. ‘Ik ken alle aspecten van het horecavak. Ik denk er weleens aan te gaan solliciteren naar een baan in de horeca. Op die manier zou ik meer onder de mensen zijn.’
Dat je een sociaal leven kunt hebben en toch eenzaam kunt zijn blijkt wel, want Jetske heeft het druk bij de Junior Rangers. ‘Dat was echt leuk, want ik hou van de natuur en had er leuke contacten. Maar ik ben nu de oudste en de meiden van mijn leeftijd gaan stoppen. In de leiding wil ik niet, ik wil juist aansluiting met mensen van mijn eigen leeftijd. En daar zijn weinig activiteiten voor.’
Dat gevoel van eenzaamheid heeft een grote impact op haar gehad. ‘Ik heb het gevoel dat het aan mij ligt, dat ik gewoon niet goed of leuk genoeg ben. Dat mensen me niet leuk vinden. Je gaat jezelf naar beneden halen. Je gaat ook de pesters geloven. Ze onderschatten wat dat met mensen doet.’
Inmiddels heeft Jetske wel een vriend. ‘Dat is natuurlijk harstikke leuk. Maar dan nog wil ik een eigen kring van mensen om me heen hebben. Eenzaamheid is een gevoel in jezelf.’
Ze laat zich door dat gevoel van eenzaamheid niet tegenhouden. ‘Ik zit eraan te denken een opleiding te doen. Er zit meer in mij dan alleen schoonmaken. Daarnaast wil ik graag op mezelf wonen en mijn rijbewijs halen.’
Dat het met Jetske uiteindelijk wel goed komt, is wel duidelijk. Toch zou het leven een stuk makkelijk voor haar zijn met een aantal vrienden van haar eigen leeftijd.
