De Ongenode Gast op bezoek in de bajes voor voetbaltoernooi

VEENHUIZEN –  Nog niet eerder werd de Ongenode Gast gefouilleerd tijdens een bezoekje aan een evenement. Afgelopen donderdag werd ze samen met fotograaf Erik Veenstra opgewacht door een paar potige kerels bij de bajes in Veenhuizen. Daar werd namelijk donderdag een internationaal voetbal- en vistoernooi gehouden. ‘Football Works’, heet het toernooi dat in het teken staat van re-integratie van gedetineerden.

Na een grondige tascontrole, fouilleringsronde en het aanbrengen van een footballworks-armband mag de Ongenode Gast het bajesterrein van de Esserheem betreden. De zon gloort over het water langs de lange wal met hoge bomen waar de visstekken al klaarstaan. Als je dan toch moet zitten, dan maar in de Esserheem. Ook de luchtplaats is één groene oase. Op de voetbalvelden achter de bajes strijden voetbalteams om de meeste punten. De jongens van de PI staan duidelijk voor, getuige het oorverdovende gejoel van de supporters en medegedetineerden die op de tribune zitten. René Hut, verantwoordelijk voor de communicatie van de PI en dus ook de pers ter woord staat, loopt de Ongenode Gast al tegemoet. Het is de zevende keer dat het toernooi gehouden wordt en de tweede keer dat Veenhuizen het decor is van het voetbaltoernooi waar het draait om heropvoeding van boeven, vertelt hij. Het idee voor het PI-voetbaltoernooi komt uit de koker van de Drentse voetbalclub FC Emmen.

Aan het toernooi doen veertien teams mee, waaronder een aantal gedetineerdenteams. Het gaat om gevangenissen die samenwerken met betaald voetbalclubs. Jos Schaart, binnen FC Emmen verantwoordelijk voor de maatschappelijke afdeling, zag de kracht van voetbal tijdens een werkbezoek in Engeland. ‘Voetbal is een universele taal. Een potje voetbal zorgt ervoor dat gedetineerden in beweging komen, weer aan de toekomst durven denken. Het geeft ze het gevoel er weer bij te horen. Dit doen we samen met Match Makers, een partij die helpt om ex-gedetineerden te begeleiden naar werk.’ Er rust best een taboe op, weet Schaart. ‘Zeker moeten ze gestraft worden voor hetgeen wat ze gedaan. Maar als het straks je buurman wordt is het ook prettig dat ze een goede begeleiding hebben gehad. Als wij daar ons steentje aan kunnen bijdragen doen we dat graag.’ Niet iedere boef mag meedoen aan het toernooi. Daarvoor moet je zijn uitgenodigd. ‘Het gedrag moet groen zijn. We kijken ook naar het delict. Met zeden- en geweldsdelicten willen we ons niet identificeren.’ De voetballers moeten zich gedragen naar de 11 kernwaarden die FC Emmen heeft opgesteld. Alle 11 nummers zijn gekoppeld aan kernwaarden waaronder respect, discipline, samenwerken en initiatief.

Ook FC De Rebellen zijn vertegenwoordigd op het toernooi. De club met bekende oud-profs als Royston Drenthe, John van Loen, Ruben Schaken en Glenn Helder trappen graag een balletje op het toernooi. ‘Bekende voetballers met een vlekje’, lacht Schaart. Ook Nederlands bekendste straatvoetballer Edward van Gils is onderweg naar Veenhuizen met zijn bal die ooit zijn redding was. Het gaat er behoorlijk fanatiek aan toe op het toernooi. Het zonovergoten weer is de kers op de taart. Aan de waterkant zitten een paar mannen op een klapstoel bij een vishengel. Voor het eerst wordt tegelijkertijd met het voetbaltoernooi ook een viswedstrijd gehouden. Marco Kraal is er ook. De man van Vis-tv wilde zelf even koekeloeren op het toch wel bijzondere vistoernooi. Vissen draagt bij aan integratie, vindt de viskoning. ‘Als je straks uit de bajes komt ga je lekker vissen. Daar word je rustig van. Vissen werkt heilzaam. Dit is een nieuwe wereld voor mij maar wat me opvalt is dat de jongens zo rustig zijn.’ Dat erkent ook Wouter die arbeidsbegeleider is bij de PI. ‘De meest luidruchtige jongens zijn stil zodra ze aan de waterkant zitten. Een paar jaar geleden zijn hier vissen uitgezet. We proberen iedere maand met een groepje te vissen. We leiden gedetineerden op tot vismeesters.’ Kasper is één van die vismeesters. ‘Ik ben boef en viscoach’, roept hij lachend naar de Ongenode Gast. ‘Toen ik hoorde dat ze hier iets met vissen gingen doen, heb ik me direct aangemeld. Vissen is mijn grote hobby. Ik moet nog een paar jaar, dus ik ben blij dat ik dit af en toe mag doen.’ Gerko Brink werkt voor DJI. Hij gebruikt sport als middel om gedetineerden weer aan het werk te krijgen en is nauw betrokken bij het landelijke project waarbij sport en arbeid hand in hand gaan. Hij vindt het leuk om met deze doelgroep te werken. ‘Als mijn vader geen politieagent was geweest, had ik hier ook gezeten’, grinnikt hij. Hoewel de Ongenode Gast zich kostelijk vermaakt, kiest ze toch het hazenpad.