(P)luizenbollen en knoflook
Onlangs zag in een ooghoek een oranjebruine schim achter de boom verdwijnen. Snel keek ik achter de boom maar daar was niets te zien. Toen ik de stam omhoog volgde zag ik boven in de boom een eekhoorn op een tak zitten. Ah, het was dus een leuke, rappe, kleine pluizenbol met oranjebruine pluimstaart. Wie houdt er niet van deze knuffeldieren? Ik ken er geen. Eekhoorns hebben een hoog aaibaarheidsgehalte. Iedereen raakt toch vertederd als je een eekhoorntje een nootje ziet knabbelen, geklemd tussen zijn voorpootjes?
Dat beeld veranderde ietwat toen ik hoorde dat de eekhoorn in Vlaanderen ook wel ‘vlooizak’ en in Drenthe ‘luizenbol’ wordt genoemd. ‘Heb je enig idee hoeveel ongedierte zo’n beest op zijn lijf draagt?’ vroeg iemand. Nou nee, eerlijk gezegd niet. Dus ben ik maar eens in de literatuur gedoken. Poeh, dan trek je een blik ongedierte los zeg. Boeiende informatie maar je kijkt ineens ook iets anders naar je huisdier en….jezelf.
Boeiende namen komen voorbij. Inwendige maar ook uitwendige parasieten zoals stekelsnuitwormen, blaaswormen, lintwormen, dientamoeba fragilis, teken, vlooien, luizen, mijten, spoelwormen, Giardia, Toxoplasma, Franse Hartworm, longworm, cryptosporidium en nog veel meer bloeddorstig ongedierte die zich tegoed doen aan hun gastheer.
Ik lees verder en dan blijkt dat niet alleen dieren maar ook ongeveer 80% van de mensen met een of meerdere parasieten geïnfecteerd is. Meestal inwendig. Je loopt ze best gemakkelijk op. Bijvoorbeeld via persoonlijk contact, via een (huis)dier, door verontreinigd eten of drinken of graven in verontreinigde grond. Ongeveer 30% van de mensen krijgt klachten of wordt er (licht) ziek van. Maar ook uitwendig hebben we soms last van parasieten. Denk aan hoofdluis, vlooien, teken, wantsen, mijten.
We gaan even ver terug in de tijd. De eerste mens liep ook als pluizenbol rond. Met een dikke vacht, die ons warm hield. Sommige theorieën leggen uit dat onze talgklieren hiervan een ‘restant’ zijn. Ooit bedoeld om de vacht vet te houden. Die vacht zijn we in de loop der tijd kwijtgeraakt, de talgklieren niet. Waarschijnlijk hadden we destijds veel last van parasieten die zich in onze vacht nestelden. Misschien zaten we elkaar destijds wel te vlooien als sociale bezigheid. Een andere theorie legt uit dat de mens zijn vacht verloor om zo de parasieten kwijt te raken. De Engelse zoöloog Desmond Morris schreef hierover ooit een boek ‘De Naakte Aap’. Over de geschiedenis van de mens. Toch hebben veel mensen nog een laatste restant vacht op hun hoofd. En daar zit graag die hoofdluis… Genoeg over de mens.
Terug naar de dieren. Eigenlijk hebben alle (huis)dieren last van parasieten. Hond, kat, vogel, egel, koe, ree, paard allemaal. De meest voorkomende zijn vlooien, teken en mijten. Die (her)kennen de meeste huisdier baasjes wel. Een vlooienband of chemische druppels in de nek helpen onze knuffeldieren tijdelijk te beschermen tegen parasieten. Ik moet terugdenken aan een tante van mij. Zij gaf haar hond een halve eeuw geleden al knoflook door het eten. ‘Daarom heeft mijn hond nooit last van parasieten’ zei ze. En onlangs hoorde ik dat paarden soms ook knoflook extracten door het voer krijgen om parasieten te weren. Op het internet lees ik inderdaad dat knoflook al van oudsher wordt gebruikt als natuurlijk middel tegen zowel schimmels, bacteriën, virussen en parasieten.
Goed nieuws want als knoflook bij dieren werkt, dan werkt het vast ook bij mensen. Hou je niet van knoflook? Kruidnagel, Alsem en Tijm door het eten schijnt ook te werken. Overigens goed om te weten, werkt knoflook niet alleen tegen parasieten, het houdt ook duivels, weerwolven en vampiers buiten de deur.
Andre Brasse - Puur Natuur nr. 93 maart 2023