Zweten als een otter

Het najaar van 2023 kende enkele zeer warme dagen. Het ene na het andere warmterecord sneuvelde. Tijdens deze warme dagen gutst het zweet in stroompjes over je rug, we ‘zweten als een otter’. Natte plekken onder de oksels en op de rug bijvoorbeeld. Zoals het er nu uit ziet moeten we er maar aan wennen want volgens de voorspellingen wordt het steeds warmer. De temperatuurgrens schuift gestaag op naar het noorden.

Zweten bij warm weer is normaal. Maar ook bij inspanning, spanning en emoties of tijdens de overgang. Daarvoor hebben we zweetkliertjes in onze huid. Als we het warm krijgen, produceren deze kliertjes zweet, vocht dus. Dat vocht op je huid verdampt. Met het verdampen neemt het vocht warmte mee. Zo raakt je lichaam de extra warmte kwijt en raakt het lichaam niet oververhit.

Zweten wordt vaak gekoppeld aan zweetgeur, maar zweet ruik je niet. Huidbacteriën zetten het zweet om in andere stoffen die je wel kunt ruiken. Goede hygiëne kan dat vaak voorkomen. Overigens las ik dat ruikende oksels vroeger dienden om de andere sekse te lokken. Daar denken we nu anders over. Vast het gevolg van reclame waarin zweten en zweetgeur als negatief wordt weggezet.

Soms kiezen we bewust om te zweten. Na een fitnessronde in de sportschool duik ik regelmatig in de sauna. Dat is vrijwillig zweten. Onderzoeken wijzen namelijk uit dat saunabezoek stress verlagend werkt, de weerstand verbetert en de huid reinigt.

Onderweg van sportschool naar huis zag ik een reiger in een bijzondere houding staan. Een soort ‘vieze man’ met de vleugels gespreid alsof hij onder z’n jasje liet kijken en zijn snavel stond open. De arme drommel had het warm. Vogels hebben geen zweetklieren om te zweten. Daarom hijgen ze met open snavel om zo enige warmte kwijt te raken.

Zweten als een otter? Dat zeggen we als we erg zweten. Bijzonder, want een otter zweet niet voor zover ik in de boeken kon vinden. De uitdrukking verwijst naar het beeld van een otter die uit het water komt. Door de natte vacht lijkt het alsof het dier enorm zweet.

Veel zoogdieren hebben een, soms dikke, vacht. Hoe raken zij hun warmte kwijt? Het viel me tijdens de warme dagen op, dat onze hond in de zon ging liggen. De vacht van dieren werkt isolerend en zorgt voor een juiste lichaamstemperatuur. Bij warm en koud weer. Ik heb haar voor de zekerheid toch met een bak drinkwater in de schaduw gelegd. Overigens een hond raakt zijn warmte niet kwijt door te zweten maar door te hijgen. Via de tong voert ze de warmte af en ademt koele lucht in. Ook via de voetzolen raakt ze warmte kwijt. Zwemmen of met de poten in een bak water werkt daarom ook prima.

En katten? Katten houden wel van warmte. Oververhitting komt onder normale omstandigheden nauwelijks voor. Ook katten hebben een isolerende vacht en hebben weinig of geen zweetklieren. Ze raken hun warmte via hun voetzolen kwijt en door zich te wassen (likken).  

En varkens? Tja, varkens hebben geen vacht en geen zweetklieren. Ze hijgen ook als ze het warm hebben. Maar ze hebben nog een truc. Lekker door de modder rollen. De modder zorgt voor een beschermlaag tegen de zon en het verdampende water zorgt voor verkoeling.

Ik zocht tijdens die warme periode bij de drogist een deodorant. Achter mij hoorde ik een vrouw zeggen dat ze die avond een moddermaskertje zou doen. Vraag ik me nu ineens af of ze daarmee bedoelde dat ze het warm had ….

Andre Brasse – Puur Natuur – september 2023