Zoals jullie weten loop ik graag in de natuur te fladderen. Dan weer hier en dan weer daar naar toe. Dat fladderen noemen ze ook wel struinen door de natuur. Maar fladderen vind ik mooier en eigenlijk beter bij mij passen. De afgelopen periode keek ik daarbij veel naar de vlinders. Fladderaars net als ik. Ze bewegen zich, schijnbaar ongecontroleerd, door de lucht. Elke keer verbaas ik me er weer over dat ze toch netjes op een bloem landen. Vervolgens rollen ze hun enorme roltong uit om nectar op te zuigen. Want dat fladderen kost erg veel energie.
Laatst hoorde ik iemand zeggen dat ze vlinders in haar buik voelde. Dat kan natuurlijk niet maar het fladdergevoel kan ik wel volgen. Dit gevoel ontstaat bij heftige verliefdheid. Hoe? Je hersenen geven in zo’n situatie een stresshormoon af. Je lichaam reageert hier direct op. Je wordt zenuwachtiger, het zweet breekt je uit, je hart klopt sneller en je adem stokt. Het lichaam reageert hier weer op door meer bloed naar bijvoorbeeld je hart en longen te sturen. Hierdoor krijgen je maagspieren minder bloed en gaan zich weer ontspannen. Je hersenen raken een beetje in de war van al die signalen. Dit voelt als vlinders in je buik.
Die vergelijking met fladderende vlinders begrijp ik goed. Een bijzonder en vreemd gevoel in je buik. Het voelt niet als een zwerm strak vliegende vogels of zweefvliegen in je buik. Nee, het voelt als een grote groep fladderende vlinders in je buik.
Fladderen klinkt een beetje als onregelmatig en onbeholpen vliegen. Dat is voor vlinders veel te kort door de bocht. Ze lijken wel ongecontroleerd en ongecoördineerd te vliegen maar ze fladderen niet voor niets. Een van de verklaringen is dat ze daardoor minder snel een prooi vormen voor bijvoorbeeld vogels. Een rechte lijn naar een bloem vliegen is veel efficiënter maar ook voorspelbaarder. Klinkt logisch.
Toch kunnen vlinders wel degelijk in een rechte lijn vliegen. Dat doen ze bijvoorbeeld tijdens de vlindertrek. Ja, we hebben in ons land naast trekvogels ook trekvlinders. Denk daarbij aan de atalanta, distelvlinder, luzernevlinder, kolibrievlinder en gamma-uiltje. Deze fladderaars vliegen in het voorjaar soms wel duizenden kilometers vanuit het middellandse zeegebied naar ons land. Ze maken daarbij het liefst gebruik van rugwind, wel zo efficiënt. Sommige soorten schijnen wel snelheden tot 60 km per uur te bereiken, maar gemiddeld vliegen ze zo’n 8 tot 20 kilomeer per uur. En dat vind ik nog super snel voor zo’n klein en fragiel diertje. Ze zoeken daarvoor een gunstige luchtstroom op, soms wel op 2 tot 3 kilometer hoogte las ik. Bij tegenwind vliegen ze juist laag boven de grond.
Eenmaal in ons land aangekomen zoeken de ‘verliefde’ vlinders een mannetje of vrouwtje om te paren en eitjes af te zetten. Daarna gaan ze dood. Hun nakomelingen vliegen in het najaar weer terug om te overwinteren in bijvoorbeeld Frankrijk, Portugal, Spanje of Marokko. Daar vindt hetzelfde proces plaats en zo herhaalt deze bijzondere vlindercyclus zich elk jaar weer.
Vlinders spreken tot de verbeelding en hebben niet voor niets ook een spirituele en symbolische betekenis. De metamorfose van eitje naar rups naar prachtige vlinder staat voor kracht, verandering, vernieuwing en groei. Maar vlinders staan ook voor vrijheid. Het ‘vrije’ fladderen, het uitslaan van je vleugels en de wijde wereld intrekken staan voor het najagen van je dromen.
Vraag ik me ineens af of een verliefde vlinder ook vlinders in zijn of haar buik voelt….
Andre Brasse – Puur Natuur – juli 2023
