‘Deze verpletterende overwinning is de kers op de taart’

23 maart 2022, 07:24 actueel

Lokale partijen zijn leading in Noordenveld

Het circus zit erop. Geen langstrekkende karavanen meer door de dorpen. Geen politici die appels uitdelen. Of rozen. Geen spandoeken met overtuigende leuzen. Geen flyers met politieke statements. Gewoon niet meer. En dat is best even gek, want menigeen raakte aardig gewend aan een straatbeeld waar je om de zoveel meter een politicus tegenkwam die zijn of haar standpunten maar wat graag uit de doeken deed. Nu zijn de stemmen geteld en is de uitslag bekend. Gemeentebelangen Noordenveld is met afstand de grote winnaar. 10 zetels wist de partij van Kirsten Ipema binnen te trekken. Lijst Groen Noordenveld is met 4 zetels de tweede partij in Noordenveld. Hoe het bestuur er straks uit gaat zien is nog niet bekend. De Partij van de Arbeid, heeft net als GroenLinks en de VVD 2 zetels.

Om het rijtje af te maken: het CDA moet een zetel inleveren en komt, net als de ChristenUnie en D66 met 1 zetel in de raad. Het opkomstpercentage in Noordenveld lag met 58.9 % iets lager dan vier jaar geleden (61%) maar is wel hoger dan het landelijk gemiddelde van een schamele 50.3 procent. Van de mogelijkheid om vroeg te stemmen op maandag en dinsdag werd gretig gebruik gemaakt, wist burgemeester Klaas Smid te vertellen. Woensdag maakte Smid een rondje langs alle stembureaus. Met een doos gebak. Zelf bracht Smid zijn stem uit in Roderwolde, zo liet hij weten. Van de drive thru werd een stuk minder gebruik gemaakt dan de vorige keer tijdens de landelijke verkiezingen, meldt voorzitter Geert Siegers. Waren dat er toen zo’n 1200, stond teller rond het middaguur nog niet eens op 100 stemmers die per bolide het stembiljet in de bus deponeerden. In Roderesch had de jongste voorzitter van het stembureau Martijn Douwes (22) de boel uitstekend onder controle. Op het gemeentehuis in Roden gooide Stijn Floris de Vries (4) het biljet namens zijn moeder in de bus. Je kunt niet vroeg genoeg politiek betrokken zijn. In Dorpshuis De Essen in Peize werd volop gebruik gemaakt van het stemrecht. Voorzitter Peter Lambeck noteerde voor 12 uur al 200 stemmen.

Zoals gezegd: Gemeentebelangen is dé grote winnaar. By far. En dat betekent dat de partij opnieuw twee wethouders mag leveren. Omdat Henk Kosters niet meer terugkomt, mag Jos Darwinkel (32) de wethouderszetel innemen. Hij steekt het niet onder stoelen of banken: hij heeft er zin in. ‘Je hoopt natuurlijk, als je negen zetels hebt, dat je die weet te behouden. Dat is winst. Maar deze verpletterende overwinning is de kers op de taart’, reageert een enthousiaste Darwinkel. ‘We hebben zeker even een feestje gevierd met elkaar. Het is jammer dat Kirsten daar niet bij kon zijn. Ze heeft zo goed campagne gevoerd. Als je dan ziek wordt is dat heel zuur. Nu moeten we aan de bak, daar ben je toe verplicht. En de campagne voor 2026 begint vandaag weer. Je kunt niet van Gemeentebelangen zeggen dat we niet zichtbaar zijn geweest. Die zichtbaarheid in alle dorpen door het hele jaar heen is onze kracht. De komende weken voeren we gesprekken met andere fracties op inhoud. Daarbij kijken we goed naar hoe we alle fracties en inwoners bij het proces kunnen betrekken. We zoeken verbinding met de partijen en de inwoners, zij hebben de lokale politiek laten winnen. Hoe het er bestuurlijk straks uit gaat zien, valt nu nog niet te zeggen. Dat moet de komende tijd duidelijk worden. Een coalitie kan, werken met een meerderheid is ook een mogelijkheid, een raadsakkoord dus.’ Als het aan Darwinkel ligt, wordt het nieuwe college zo snel mogelijk gevormd. ‘Zo snel mogelijk, heel graag zelfs, maar het moet wel zorgvuldig gebeuren. Er liggen grote opgaven waar we mee aan de slag moeten. Woningbouw is daar één van.’

‘Geen gemakkelijke periode’

De combinatie CDA/CU heeft een zetel verloren. Wethouder Jeroen Westendorp (CU) is er duidelijk over. ‘De kiezer heeft gesproken en dat is heel waardevol. Alle landelijke partijen hebben stemmen verloren, dat is wat mij opvalt. Daar zou zeker een relatie kunnen liggen. Ook het coronabeleid zou een oorzaak kunnen zijn dat mensen het vertrouwen in de landelijke politiek zijn verloren. Dat beleid is vanuit Den Haag bepaald. De lokale partijen hebben gewonnen met fors meer stemmen. Daar ligt een opgave voor de landelijke partijen. Nu gaan we de volgende fase in. Gemeentebelangen is aan zet. Zij zullen met een plan naar de andere partijen moeten komen. Hoe zich dit in de toekomst ontwikkelt, is afwachten. Daar ga ik nog niet op voorsorteren. Het CDA/CU heeft een zetel verloren, de PvdA ook. Het is belangrijk dat er een gemeentebestuur komt die de gemeente kan besturen. Er liggen behoorlijke uitdagingen. Het wordt geen gemakkelijke periode. Je moet goed kijken naar kijken naar wat je als organisatie financieel kunt, maar ook als menskracht. Daar hoort een bestuur bij dat op een breed draagvlak kan rekenen.’

Wethouder Alex Wekema van PvdA Noordenveld moet de nederlaag verwerken. ‘Het is teleurstellend dat we een zetel hebben verloren. Het is een landelijke trend. Lokale partijen boeken winst. De lage opkomst vind ik zorgwekkend. In Noordenveld heeft dan wel 58 procent gestemd, misschien meer dan het landelijk gemiddelde, maar het is nog altijd 42 procent niet. Dat is zorgelijk. We zijn wel voor de gemeenschap bezig. Je stem helpt om dingen in gang te zetten. Ik heb altijd het idee gehad dat in Noordenveld veel dingen goed gingen. Heel Europa staat in brand. Wij hebben democratie, maak dan gebruik van dat democratisch recht denk ik dan.’ Over zijn persoonlijke rol denkt Wekema na, maar wil er nog niet op vooruit lopen. ‘Het speelt door je hoofd, zeker. Maar ik kan er nog niet zoveel mee. Laten we eerst de gesprekken maar afwachten.’

Harm Holman (CDA) zag de bui al hangen. Landelijk zat het de partij niet mee. ‘Het is waar we al een beetje bang voor waren. Geen van de landelijke partijen heeft gefloreerd. That’s life. Er is één hele sterke partij die tien zetels heeft gekregen. Daar zitten genoeg verstandige mensen bij om met een goed plan van aanpak tot een goed college te komen. Daar valt of staat alles mee voor de komende periode. Eén ding weet ik zeker: de organisatie moet weer goed gestroomlijnd en op poten gezet worden. Op het gebied van ruimtelijke ordening ligt er een enorme uitdaging. Ook op het gebied van vergunningverlening moet er verandering komen. Met de invoering van de nieuwe omgevingsvisie zullen we die discussie moeten voeren. Dienstverlening naar inwoners toe moet veel beter ingericht en vormgegeven worden. De laatste uitdaging ligt in de problematiek binnen de organisatie. Oplossingen kosten geld. De financiële ruimte die er was is uitgeput. We staan er minder florissant voor dan vier jaar geleden. Wat er nu op ons afkomt is pittig. We hebben ook nog wat ambitie. Daar komt bij dat de kosten voor elektriciteit en gas voor de gemeentelijke gebouwen zijn enorm zijn gestegen, dat hadden we tot een maand geleden niet voorzien. Gemeentebelangen is leading. Zij moeten bekijken hoe we een college kunnen krijgen die adequaat zaken oppakt en organiseert. Voor de raad verandert er niet zoveel. Daar zitten goede mensen. Stabiele partijen met goede standpunten. Daar zal het niet aan liggen.’

Euforie bij Lijst Groen Noordenveld. De partij gaat van drie naar vier zetels en is daarmee de tweede partij. ‘We zijn er enorm blij mee’, reageert een enthousiaste Tineke Nieboer. ‘We willen graag onze verantwoordelijkheid nemen. We wachten graag de uitnodiging van Gemeentebelangen af. Als je de inwoner op één zet, zijn wij gesprekspartner. Met twee lokale partijen in het college, hoe mooi kan het zijn? Een raadsakkoord is een goed middel om tot elkaar te komen.’ Voor zichzelf ziet Nieboer niet meteen rol als wethouder weggelegd. ‘Wij zijn een partij van de vernieuwing. We zien een wethouder voor ons zonder politieke kleur die gemeentebreed gedragen wordt.’ Nieboer heeft wel wat kandidaten op het oog. ‘Maar zover is het nog niet. We verwachten dat Gemeentebelangen na maandag de regie neemt en haar ding doet.’

Voor Robert Meijer van de VVD komt de uitslag niet als volslagen verrassing. Hij had gehoopt op meer, maar is toch tevreden dat zijn partij redelijk stabiel is gebleven. ‘Als ik om mij heen kijk, hebben we het goed gedaan, al hebben we iets minder stemmen. In veel gemeenten heeft de VVD zetels verloren. Dat is bij ons gelukkig niet het geval. Dat geeft je het vertrouwen dat een deel van je inzet niet voor niets is geweest. Wat ik verwacht voor de komende periode? Lastige vraag. Het kan meerdere kanten opgaan. Hoe het er straks uit gaat zien, ligt primair bij Gemeentebelangen. Ik verwacht open gesprekken met elkaar. Waarin je wensen en voorkeuren kunt neerleggen. Een breed gedragen coalitie is belangrijk voor de tijd waarin we nu zitten. De interne problemen die er spelen binnen het gemeentehuis moet je op een apolitieke manier oplossen. De sfeer in de raad is goed. Dat moeten we doorzetten. Laten we op lokaal niveau zorgen dat het vertrouwen in de politiek blijft. Voor de VVD geldt: bescheidenheid zal ons sieren. Wat ons betreft zien we graag een zo breed mogelijke coalitie. We hebben er nooit een geheim van gemaakt dat het college wel wat rechtser zou mogen. We zeggen niet: ga zo door. Dan doe je voor spek en bonen mee. Het wordt een spannende tijd waarin meerdere opties open liggen.’

Frederik van Lookeren Campagne van D66 is er duidelijk over. Met de hakken over de sloot. Of beter: in de sloot. ‘We hebben de kiesdeler niet gehaald, wel een restzetel. Dat moet tot bezinning leiden. In vergelijking met de landelijke verkiezingen vorig jaar hebben we 2000 stemmen verloren. Dan kun je stellen dat we niet aantrekkelijk genoeg zijn. En misschien hebben we ons te weinig in de picture gespeeld. Het is een tendens die je ziet bij alle landelijke partijen. Noordenveld was toch echt een PvdA-gemeente maar ook zij hebben een stem verloren. Al vind ik het te gemakkelijk om alleen daar naar te wijzen. Mensen hebben massaal gestemd op Gemeentebelangen. Veel secretarissen van voetbalclubs staan op die lijst. Die hebben allemaal vrienden en familie. Dan denk ik: je stemt wel op een partij. Voor de raad is het niet goed. Er zaten mensen in die amper wat zeiden. Dat lijkt me voor de persoon zelf ook niet leuk. Dat heb je bij kleinere partijen niet. Wij gaan met hetzelfde team door. Marlolein Bos blijft plaatsvervangend commissielid en Gerbrant Fennema zit in de steunfractie. Zelf vertegenwoordig ik de raad namens D66. Dat zal voor velen wel even wennen zijn. Ik ben anders gebekt dan Gerbrant. Hoe het college er straks uit komt te zien? Ik denk Gemeentebelangen en Lijst Groen Noorenveld een compromis moeten zien te vinden. Al zie ik dat niet meteen gebeuren. Vermoedelijk trekken ze een duofractie erbij. Ik denk dat ze het oude stramien volgen. Ze zouden ook de ChristenUnie en D66 erbij kunnen halen. Goed voor het dualisme!’