Ilse de Boer, 24 jaar, dansend in de regen, werd uit haar psychisch lijden verlost

Alles deed ze eraan om beter te worden, alle therapieën waren uitgeprobeerd. Maar de stem in haar hoofd werkte niet mee. ‘Ze was ongeneeslijk ziek en uitbehandeld’, zijn de woorden van Helma en Willem de Boer. Het zwarte monster in haar hoofd zorgde ervoor dat ze hun dochter moesten laten gaan. ‘We konden niet anders dan kiezen voor de meeste ultieme vorm van liefde, haar in liefde laten gaan. Op 24 augustus wordt Ilse uit haar psychisch lijden verlost.

Ilse wordt geboren met een schisis en moet op jonge leeftijd vele operaties ondergaan. Toch is Ilse een vrolijk kind en heeft ze veel vriendjes en vriendinnetjes. ‘Ze beet wel van zich af, dus wij dachten, die komt er wel’, aldus Helma. Als ze een jaar of 10 is, begint ze wat te puberen. Het is de periode waarin het pesten begint, waar ze op haar eigen manier grip op probeert te krijgen. Ze begint te snijden en stopt met eten. Voor haar een manier om zelf de controle te houden, maar hiermee raakt ze verstrikt in een negatieve gedachtenspiraal.

Wie had kunnen bedenken dat haar trauma van het pesten zulke verstrekkende gevolgen zou hebben. Op haar 12e is haar eetstoornis de aanleiding voor hulp bij Accare. Maar er kwamen meer zaken aan het licht. Een posttraumatisch stresssyndroom en autisme. ‘EMDR, het had niet het gewenste effect. Sterker nog, door al die stempels gingen bij de verschillende hulpinstanties de deuren dicht. Ze had een te grote rugzak en was te complex.’ Volgens Helma was de teleurstelling voor steeds weer afwijzing voor Ilse te groot. ‘Ze zou naar Afrika, maar toen bijna alles rond was, werd ze opnieuw afgewezen. We lezen het terug in haar boek, een moeilijk geval, dan doe je er niet toe.’ Willem vindt het moeilijk te bevatten dat geen enkele kliniek is ingesteld op meervoudige problematiek. Bovendien werken de wachtlijsten in de hulpverlening ook niet mee.

Dan is daar het moment dat ze zelf een afspraak maakt met het euthanasiecentrum. We hebben het dan over vier jaar geleden, dat ze thuiskomt met de mededeling dat ze het proces versneld willen inzetten. ‘Ik klapte in elkaar. Dat trek ik niet’, zei Willem. Het was ook in strijd met wat de psychiater zei, volgens hem waren er nog mogelijkheden. ‘Wat zou je hier nog willen houden’, vroeg ik haar. Het was een hulphond, die via crowdfunding, de Stichting Mee en diverse hulpfondsen werd binnengehaald. Bovendien werd er gestart met het antipsychoticum clozapine. ‘Het zorgde ervoor dat het anderhalf jaar goed ging met Ilse. De stem ging uit haar hoofd en ze had weer ideeën voor de toekomst. Het grote nadeel is dat je er dik van wordt. Je hebt constant honger en dat bij een meisje met een eetstoornis …’ Ze stopte met het medicijn, en die stem? Die knalde er weer keihard in. ‘De hele dag door, ze noemde hem Herman, gaf hij haar opdrachten dat ze zichzelf van kant moest maken en dat ze niks waard was. De clozapine werd weer ingezet. Helaas, het deed niet wat het voor die tijd wel deed.

Ilse las er alles over en wilde alles uitproberen om de stem uit haar hoofd te krijgen. Ook was ze er open over. ‘Ze nam ons altijd mee in wat ze voelde en wat er in haar hoofd gebeurde.’ Op de stemmenpoli werd geprobeerd om het korte termijn geheugen meer te gebruiken. Afleiding zoeken zodat de stem er even niet zou zijn. Ze onderging electroshock therapie. ’35 x, slechts 2x deed het iets, was de stem 5 dagen weg en hadden we een heel ander kind’, aldus Willem. ‘De teleurstelling was des te groter als het in alle hevigheid terugkwam.’ Alles wat ze probeerde, het hielp allemaal niet.

Ze hadden hun hoop gevestigd op de ECT (electroshock). Toen dat niet werkte, was voor Ilse de hoop weg. ‘Puur voor ons deed ze nog een laatste behandeling, de ketaminebehandeling bij depressie. Zodat wij wisten dat ook wij als ouders alles er aan gedaan hadden. Dat was Ilse, ze dacht ook aan ons, dat wij verder moesten.’

Willem en Helma wisten, Ilse was óp en het einde was nabij. Ilse kreeg groen licht voor euthanasie en dat zou einde dit jaar plaats kunnen vinden. Dat duurde haar veel te lang. ‘Toen het naar voren werd gehaald voelden wij pijn, daar waren we niet op ingesteld …’ ‘Maar mam, ik kan niet meer’, smeekte Ilse. ‘Het is wat ik iedereen nu kan aanraden, is er groen licht, wacht niet te lang’, zegt Helma, ‘Had ik dat tevoren geweten, ze moest van iedereen afscheid nemen en dat ging maar door. Ze wilde iedereen mooie herinneringen meegeven, maar ze was bekaf.’

En dan breekt de dag van het afscheid aan. En ook deze dag, ‘zolang ze er is, hou je hoop, tot de laatste minuut.’ ’s Ochtends wordt er met elkaar ontbeten en Ilse geniet van haar broodje knakworst. Buiten drinkt ze een paar van haar favoriete drankjes cola/malibu, het verdooft haar angst. ‘Alles is gezegd en nog meer prachtige woorden zouden het nog moeilijker maken. In een moment van ‘zijn’ pakken we haar vast, ‘meiske het is goed zo.’ Ilse verlaat het aardse leven. ‘We weten dat ze rust heeft, maar we hadden het haar zo anders gegund …’

Waarom, Willem en Helma, waarom dit verhaal in de krant? ‘Ilse had een boodschap en die wilde ze uitdragen. Ilse was emotioneel intelligent en vertrouwde dit toe aan haar dagboeken. Ze bracht een gedichtenbundel uit en begon aan haar boek. Een boek dat gaat over beterschap, de weg omhoog.’ Helma heeft haar dochter beloofd dat dat laatste hoofdstuk er komt, alsook dat boek. Ilse wilde bekendheid geven aan de gevolgen van pesten en aan de kwetsbaarheid van de psyche. ‘Bovendien ben ik blij dat Ilse niet in eenzaamheid heeft hoeven sterven. Ilse wilde waardig gaan, euthanasie was daarbij het enige en juiste middel.’

Ilse, ze werd gelukkig van de zee, de wind én de zon. Ze voelde zich vrij tijdens het paardrijden, het zingen en het schrijven. Haar motto? Dansen in de regen. ‘Hoe moeilijk het ook voor haar was, hoeveel ellende er ook was, elke dag ging ze ervoor.’ Zoals ze zei: ‘Wees lief, blijf dansen in de regen …’