Afzwaaiend voorzitter Jan Gerritsen: ‘Filatelisten zijn niet alleen oude mannetjes’

TOLBERT/RODEN - Woensdag 6 maart heeft Jan Gerritsen afscheid genomen als voorzitter bij de Filatelistenvereniging Roden-Leek. ‘Ik stap uit het bestuur, maar blijf zeker bij de vereniging aangesloten, want ik ben nog niet klaar.’ Hij is inmiddels 88 jaar en verzamelt al sinds zijn vierde jaar postzegels evenals zijn vader vroeger deed. ‘Filatelie is meer dan alleen postzegels verzamelen, want ook het verzamelen van andere elementen die met het verzenden van de post te maken hebben behoren bij de filatelie.’ De vereniging zou graag zien dat mensen meer weten over de achterliggende gedachte van filatelie en alles wat er bij komt kijken. Jan Gerritsen neemt anderen graag mee in die wereld en vertelt dan ook vol passie.

Gerritsen werd 88 jaar geleden geboren in Haarlem en heeft de oorlog van nabij meegemaakt. Dit is ook waar zijn interesse voor de oorlogsboeken vandaan komt, die in een grote kast in de woonkamer staan. ‘Mijn vader verzamelde al postzegels en als klein jongetje vond ik dat erg interessant. Ik ben er dan ook al jong mee begonnen. Al moet ik bekennen dat het vooral mijn vader was die de boeken bij hield, vooral in de tijd dat ik ging studeren en aan het werk was.’ Gerritsen was een rebelse jongen en wilde liever na de basisschool ook niet meer verder leren. Daarom ging hij aan de slag als metaaldraaier. Toch kwam hij er al vrij snel achter dat dit niet was wat hij ambieerde voor de rest van zijn leven en koos hij voor een avondopleiding op de Zeevaartschool als scheepswerktuigkundige. Na het behalen van zijn diploma wilde hij het liefst als machinist aan de slag op een olietanker en de wateren bevaren, maar in die tijd leerde hij ook een leuk meisje kennen: ‘Zij had liever dat ik aan wal bleef en dat heb ik dan ook gedaan.’ Hij kreeg een baan bij Shell en zijn vriendin werd zijn vrouw. ‘We hebben één zoon, maar hij heeft mijn passie voor de filatelie niet overgenomen tot nu toe. Wellicht als hij wat ouder is en het minder druk heeft met zijn eigen bedrijf zal hij dit nog willen doen.’ 

Toen hun zoon ging verhuizen, voor zijn studie naar Groningen, zijn Gerritsen en zijn vrouw naar Tolbert verhuisd. Dit is inmiddels 31 jaar geleden. ‘Er was in 1994 een postzegeltentoonstelling in het Nienoordcollege in Leek. Daar heb ik toen ook besloten om mij aan te melden bij de filatelistenvereniging Roden-Leek en in 2001 ben ik voorzitter geworden. Er was in die tijd ook nog een jeugdafdeling met filatelisten, maar dat is helaas tegenwoordig niet meer zo. We zien alleen nog maar een afname van leden.’ Onlangs was er nog een postzegelbeurs in Nieuw-Roden. Er kwamen maar liefst 85 bezoekers op af. ‘Helaas zijn dat dan alleen filatelisten die komen voor de handel of om te ruilen. Nieuwe aanwas zit daar niet tussen. Wij treden niet graag op de voorgrond en laten ons ook te weinig zien. We zouden dit ook graag anders zien, want we hebben een stoffig imago ontwikkelt, terwijl postzegels verzamelen echt niet alleen voor oude mannetjes is.’ Er wordt binnen de vereniging al langere tijd gesproken over een oplossing om leken enthousiast te maken voor filatelie, maar dat is nog niet zo eenvoudig. ‘We hebben al eens getracht om scholen er bij te betrekken en dit is ook weleens gelukt, maar helaas blééf het ook bij die ene keer.’ 

Doordat er niet veel filatelisten meer in Nederland zijn neemt ook het aantal beurzen en tentoonstellingen af. Op de beurzen wordt veelal geruild en verhandeld, maar op een tentoonstelling laten de liefhebbers hun pronkstukken zien. ‘Je kunt er voor kiezen om dit te laten jureren door een vakkundige jury, welke dan een rapport opstelt en jouw een cijfer toebedeelt, maar aan mij was dat niet besteed. Ik heb het één keer geprobeerd, maar mijn werk werd volledig afgebrand. Dit was zeker geen motivatie om het nog een keer te proberen, want er zat wel heel veel werk aan. Dat hadden ze als jury toentertijd anders moeten aanpakken, vind ik. Ze hadden mij minder hard moeten aanpakken en vooral tips moeten geven dan had ik het zeker nog wel een keer aangedurfd.’ Bij het woord filatelie denken de meeste mensen ook alleen aan het verzamelen van postzegels, waarbij er boeken vol postzegels opgestapeld liggen in een kast, ‘maar er is zoveel meer uit filatelie te halen,’ weet Gerritsen te vertellen. ‘Hier zie je een postzegel met daarop een dodo. Land van herkomst staat er op, maar deze postzegel vertelt veel meer! Als filatelist maak je van deze postzegel een heel verhaal, welke je dan uiteindelijk kunt delen tijdens een lezing of op een tentoonstelling. Je gaat op zoek naar de herkomst van de dodo, maar ook naar wat er toe heeft geleid dat ze nu niet meer bestaan. En zie je deze postzegel? Hierop staat een schelp. Als filatelist zoek je uit waar deze schelp vandaan komt en hoe deze op het strand belandt. Vanuit welke wateren, maar ook waar de schelp voor wordt gebruikt. Hij is van waarde als grondstof bij de verwerking van producten in kalkovens, maar ook bij de aanleg van schelpenpaden waar wij overheen fietsen in de bossen. Vanuit het perspectief van de kalovens gaan wij dan ook op zoek naar de herkomst bijvoorbeeld de kalkovens. En dat allemaal haal je uit één postzegel,’ glundert hij. 

Het zijn niet alleen de postzegels waar verhalen uit te herleiden zijn die te maken hebben met de post. ‘Denk eens aan de frankeermachines, poststempels, luchtpost en brieven. Alles heeft een verhaal. Boven heb ik een doos vol oude brieven staan. Wanneer is straks weer wat meer tijd heb, omdat ik mijn voorzitterschap opgeef, ga ik aan de slag met een brief welke ik graag een verhaal wil geven. Het is een brief die vanuit Den Haag verstuurd is naar Berlijn. hij is geadresseerd aan de weduwe van één van de veldheren uit WOI. Bij de brief zat ook een geldbedrag van 400 gulden. Waarschijnlijk is dit afkomstig van een Haagse barones en is het een teken van liefdadigheid geweest. Ik zal daarvoor naar het Nationaal Archief moeten in Den Haag.’ Zo kan Gerritsen nog wel uren doorvertellen over zijn hobby. Een hobby en passie welke volgens hem echt niet veel geld kost, al denken velen van wel. ‘Ik zou graag iedereen een keer willen uitnodigen om een bijeenkomen van ons mee te maken. We hebben altijd leuke nieuwtjes met elkaar te delen en iedere keer is er ook een lid die een lezing geeft over een item. Erg interessant! Ook hebben we een veiling waarin we de doubletten van leden veilen. Elke eerste woensdagavond van de maand vergaderen we in Op de Helthe in Roden en iedere derde maandagmiddag van de maand zijn we te vinden in De Til in Leek.’