Linke soep
Puur natuur
Vorige week gebeurde er iets grappigs. Samen met ’mijn fotografie-onderwijzeres’ waren we op weg naar een oefenterrein toen we langs de Hoofdweg in Roderesch een Reuzenzwam (foto) op een Beuk zagen. ”Stop hier maar even” zei ze. Niet dat het maken van een schiere foto van zo’n grote zwam echt moeilijk is, maar wel om van bepaalde aspecten ervan een scherpe macrofoto te maken. Daarvoor zijn dan andere trucjes nodig dan alleen maar te letten op scherptediepte.
We waren er even bezig toen een blij verraste bewoonster van het pand waarvoor de Beuk stond naar buiten kwam om poolshoogte te nemen. Dat ze blij verrast was had een reden, want vertelde ze, dezelfde ochtend, een paar uur eerder, had ze de gemeente gebeld, omdat ze bang is dat de boom bij een harde wind om zou kunnen kukelen en daarbij op haar dichtbij gestalde auto terecht zou komen. En dat zulks tot grote schade kan leiden weet ik uit eigen ervaring… Nu dacht mevrouw dat wij van de gemeente waren, hetgeen niet vreemd was, want als je belt over een zwam op een boom voor je deur en iets later zie je een paar ’gemeentewerkers’ de zaak grondig bestuderen, dan wordt die link gauw gelegd. We moesten mevrouw Strating, zo heet ze, toch teleurstellen, hoewel de gemeente soms heel adequaat kan reageren.
Over parasitaire paddenstoelen, zoals deze Reuzenzwam, heb ik al een keer eerder geschreven. Er zijn nogal wat parasitaire schimmels die bomen aantasten. U kent vast wel de tonderzwam, waarvan meer soorten bestaan. Als je ze specifiek benoemt, zoals de Platte tonderzwam, Dikrandtonderzwam en de Echte tonderzwam schrijf je de eerste naam met een hoofletter en dat doe je ook bij de Latijnse naam: Ganoderma lipsiense, Ganoderma adspersum enz. Als je het echter hebt over tonderzwammen in zijn algemeenheid volstaat een kleine letter. Nu weet u ook waarom al die dieren- en plantennamen e.d. door mij met een hoofdletter worden geschreven. Dat is namelijk wat sommige mensen zich afvragen waarom ik dat zo doe. De meningen verschillen hier trouwens over. Een soort die je ook regelmatig ziet is de Zwavelzwam, een oranjegele, later wit verblekende soort die je vooral ziet op eiken, maar hij kan ook wel op lindebomen voorkomen.
Alle parasitaire zwammen hebben zo hun eigen tactiek om bomen aan te tasten en alle veroorzaken daarbij bruinrot of witrot. Bij de eerste wordt de cellulose en hemicellulose van een plant afgebroken en blijft lignine (houtstof) over en wordt het hout bruin en korrelig en bij witrot wordt ook de lignine afgebroken en wordt het hout slap en vezelig. In beide gevallen kan een boomstam zomaar op een willekeurige plek afbreken. Sommige zwammen zijn tamelijk onschuldig en kan het jaren duren voordat een boom instabiel wordt, zoals de Biefstukzwam, maar de Reuzenzwam is een linkerd. Deze zwam tast vaak de wortels van een boom aan en u begrijpt dat daarmee de houvast van een boom verdwijnt, waarna het maar zo kan gebeuren dat een boom omver dondert.
In alle gevallen is het voor een beetje deskundige wel aan een boom te zien of hij door een schimmel is aangetast. Ze kwijnen dan of je ziet vergroeiingen of ze vormen wondweefsel om de schade te repareren. In het Natuurschoonbos staat (of stond) een Beuk die door de Korsthoutskoolzwam is aangetast. Van die boom weet ik dat die aantasting er pakweg dertig jaar geleden al was. Dat is het bewijs dat lang niet alle bomen per se direct gekapt moeten worden. Zo waren de geknotte linden die bij de Havezate Mensinge stonden ook (licht) door deze schimmel aangetast, waarna ze, eigenlijk onnodig, toch werden gekapt. Voor de aangetaste Beuk die bij mevrouw Strating in Roderesch voor de deur staat geldt een ander verhaal. Aan de boom is al te zien dat hij een kwijnend bestaan leidt en dan kun je maar beter het zekere voor het onzekere nemen en de boom kappen hoe jammer dat ook is.
We waren er even bezig toen een blij verraste bewoonster van het pand waarvoor de Beuk stond naar buiten kwam om poolshoogte te nemen. Dat ze blij verrast was had een reden, want vertelde ze, dezelfde ochtend, een paar uur eerder, had ze de gemeente gebeld, omdat ze bang is dat de boom bij een harde wind om zou kunnen kukelen en daarbij op haar dichtbij gestalde auto terecht zou komen. En dat zulks tot grote schade kan leiden weet ik uit eigen ervaring… Nu dacht mevrouw dat wij van de gemeente waren, hetgeen niet vreemd was, want als je belt over een zwam op een boom voor je deur en iets later zie je een paar ’gemeentewerkers’ de zaak grondig bestuderen, dan wordt die link gauw gelegd. We moesten mevrouw Strating, zo heet ze, toch teleurstellen, hoewel de gemeente soms heel adequaat kan reageren.
Over parasitaire paddenstoelen, zoals deze Reuzenzwam, heb ik al een keer eerder geschreven. Er zijn nogal wat parasitaire schimmels die bomen aantasten. U kent vast wel de tonderzwam, waarvan meer soorten bestaan. Als je ze specifiek benoemt, zoals de Platte tonderzwam, Dikrandtonderzwam en de Echte tonderzwam schrijf je de eerste naam met een hoofletter en dat doe je ook bij de Latijnse naam: Ganoderma lipsiense, Ganoderma adspersum enz. Als je het echter hebt over tonderzwammen in zijn algemeenheid volstaat een kleine letter. Nu weet u ook waarom al die dieren- en plantennamen e.d. door mij met een hoofdletter worden geschreven. Dat is namelijk wat sommige mensen zich afvragen waarom ik dat zo doe. De meningen verschillen hier trouwens over. Een soort die je ook regelmatig ziet is de Zwavelzwam, een oranjegele, later wit verblekende soort die je vooral ziet op eiken, maar hij kan ook wel op lindebomen voorkomen.
Alle parasitaire zwammen hebben zo hun eigen tactiek om bomen aan te tasten en alle veroorzaken daarbij bruinrot of witrot. Bij de eerste wordt de cellulose en hemicellulose van een plant afgebroken en blijft lignine (houtstof) over en wordt het hout bruin en korrelig en bij witrot wordt ook de lignine afgebroken en wordt het hout slap en vezelig. In beide gevallen kan een boomstam zomaar op een willekeurige plek afbreken. Sommige zwammen zijn tamelijk onschuldig en kan het jaren duren voordat een boom instabiel wordt, zoals de Biefstukzwam, maar de Reuzenzwam is een linkerd. Deze zwam tast vaak de wortels van een boom aan en u begrijpt dat daarmee de houvast van een boom verdwijnt, waarna het maar zo kan gebeuren dat een boom omver dondert.
In alle gevallen is het voor een beetje deskundige wel aan een boom te zien of hij door een schimmel is aangetast. Ze kwijnen dan of je ziet vergroeiingen of ze vormen wondweefsel om de schade te repareren. In het Natuurschoonbos staat (of stond) een Beuk die door de Korsthoutskoolzwam is aangetast. Van die boom weet ik dat die aantasting er pakweg dertig jaar geleden al was. Dat is het bewijs dat lang niet alle bomen per se direct gekapt moeten worden. Zo waren de geknotte linden die bij de Havezate Mensinge stonden ook (licht) door deze schimmel aangetast, waarna ze, eigenlijk onnodig, toch werden gekapt. Voor de aangetaste Beuk die bij mevrouw Strating in Roderesch voor de deur staat geldt een ander verhaal. Aan de boom is al te zien dat hij een kwijnend bestaan leidt en dan kun je maar beter het zekere voor het onzekere nemen en de boom kappen hoe jammer dat ook is.
