‘Saneren, reorganiseren en ontvlechten’
actueel
Rapport Landgoed Mensinge
RODEN – Onderzoeksbureau BMC presenteerde vorige week het onderzoeksrapport ‘Een duurzaam toekomstperspectief voor de culturele en cultuurhistorische functies van Landgoed Mensinge’. De gemeente riep de hulp van dat bureau in toen de Stichting Landgoed Mensinge liet weten met de huidige subsidie niet langer aan de ooit geformuleerde opdracht – ‘Maak een bruisend cultureel centrum’- te kunnen voldoen. Daarvoor is, zo vindt de stichting, jaarlijks 125.000 euro extra nodig. BMC lichtte Mensinge door en kwam tot de conclusie dat het raadzaam is museum/havezate te scheiden van filmhuis en theater, en het dus elders onder te brengen. Voorts acht BMC het wenselijk dat er snel gesaneerd wordt en is het aan het stichtingsbestuur om de organisatie – te duur, te zwaar aldus het rapport- te reorganiseren.
Toch blijft het best bijzonder. BMC rept in het rapport bijvoorbeeld van ‘ de unieke combinatie van landgoed Mensinge’. Heeft het over goede prestaties die de afgelopen jaren geleverd zijn. En tóch moet het dus (rigoureus) anders. Is er van een unieke combinatie straks geen sprake meer. Het lukt de stichting nu namelijk niet om binnen de huidige subsidiekaders (228.000 euro per jaar) een sluitende exploitatie te realiseren. BMC stelt dat de gemeente moet saneren. Het gaat dan om een eenmalig bedrag van anderhalve ton. Met dat geld heeft de stichting weer een gezonde reservebasis, en die was er niet. Dat had onder meer te maken met het afkopen van een pachter, een zaak die ooit nogal in de papieren liep. Ook de gemeente Noordenveld krijgt in het rapport kritiek. De gemeente heeft het – vrij vertaald- veel te ver laten komen. ‘Er was sprake van een te brede gemeentelijke opdracht waardoor de gemeentelijke sturing onvoldoende was. De stichting heeft vervolgens de vrijheid genomen om de opdracht breed in te vullen. Er is daardoor een te zware organisatiestructuur gecreëerd en er zijn nieuwe bedrijfsactiviteiten ontwikkeld – de Landskeuken, red – die geleid hebben tot een verslechtering van het exploitatieresultaat’, zo schrijft BMC.
Partijen moeten verder en BMC geeft het advies een tweesporenbeleid te volgen. De stichting kijkt zelf naar de organisatie en richt die anders in, de gemeente saneert en gaat op zoek naar een partij die het museum wil exploiteren. Theater en cinema worden gescheiden van museum/erfgoed. Onder het museum valt ook de Landskeuken, voor de duidelijkheid. Het is nu aan de Raad te beslissen. ‘Ik denk dat iedereen Mensinge wel een warm hart toedraagt’, zegt wethouder Alex Wekema. Dat wil echter niet zeggen dat de eerste stap- saneren- een uitgemaakte zaak is. Dat moet eerst nog even. Lukt dat, dan gaan we de mogelijkheden wat betreft het museum verkennen. BMC noemt het Drents Museum en Drents Landschap als eventuele partners. Er zijn er echter meer. Binnen de gemeente hebben we een 100.000-plus museum én wat denk je van de borg in Leek? Hoewel het mijn intentie is om geen tijd te verliezen, erken ik dat we dit niet zomaar even regelen. Zelf heb ik 1 januari 2018 in mijn hoofd, al hoop ik uiteraard eerder zaken te kunnen doen. Aan de andere kant is het dus aan de stichting om zelf heel kritisch naar hun eigen organisatie te kijken. Ik ben in elk geval blij dat het rapport er nu ligt. Het is een heel hectisch half jaar geweest kan ik je zeggen. Dat komt omdat iedereen erg betrokken is. Zelf kom ik tot de conclusie dat er goed gepresteerd is als het gaat om theater en bioscoop en dat er minder aandacht is besteed aan het museumgedeelte. Daar gebeurde gewoon minder. Het runnen van een filmhuis, theater en theaterschool is ook andere kost dan het leiden van een museum. Daarom kan ik me vinden in de optie die ontvlechten heet.’ Wekema ziet meer mogelijkheden. ‘ Eerst wil ik benadrukken dat het me goed heeft gedaan dat BMC op een prima manier haar werk heeft kunnen doen. Ze hebben alle medewerking gekregen. Zelf zie mogelijkheden om op verschillende vlakken, zeker qua backoffice, samen te werken. Mensinge heeft bijvoorbeeld een administrateur. Die zou wellicht ook voor andere instellingen iets kunnen betekenen. En zo liggen er meer kansen. Het rapport stelt dat het evenwicht wat zoek was. Mensinge was ooit een vrijwilligersorganisatie, nu is het een professionele organisatie met vrijwilligers. Er zijn genoeg voorbeelden dat het ook met een goed opgetuigde vrijwilligersorganisatie kan, dus ook daar zal meer evenwicht gevonden moeten worden. Maar goed, dat is eerst aan het stichtingsbestuur. Vanuit mijn eigen bestuursperiode heb ik overigens niet de indruk dat we te weinig de vinger aan de pols gehouden hebben. Dat wij geen visie – of een nieuwe opdracht- neer hebben gelegd op de zit ‘m in de Omgevingsvisie, waar nu aan gewerkt wordt. Die visie staat overal boven en is leidend voor de formulering van een nieuwe opdracht aan de stichting.. Wij zijn als gemeente onverminderd ambitieus als het om Mensinge gaat en erkennen dat het belangrijk is. Ook voor mensen die hier willen komen wonen. We willen nog steeds een cultureel hart rond de Brink, samen met Kinderwereld en het Scheepstra Kabinet. Daar gaan we nog steeds voor. Over ‘wat als’ vragen wil ik niet nadenken. We gaan aan de slag en ik hoop binnen een paar manden te kunnen saneren.’
Voorzitter Ton Driessen van de stichting zegt vooral blij te zijn dat de prestaties van zijn stichting positief beoordeeld worden. ‘We beseffen ook dat er een omslag moet komen in de organisatie en structuur van de stichting. Deze doorontwikkeling biedt positieve kansen en daar gaan wij ons als bestuur samen met de gemeente hard voor maken’, laat hij weten.
Toch blijft het best bijzonder. BMC rept in het rapport bijvoorbeeld van ‘ de unieke combinatie van landgoed Mensinge’. Heeft het over goede prestaties die de afgelopen jaren geleverd zijn. En tóch moet het dus (rigoureus) anders. Is er van een unieke combinatie straks geen sprake meer. Het lukt de stichting nu namelijk niet om binnen de huidige subsidiekaders (228.000 euro per jaar) een sluitende exploitatie te realiseren. BMC stelt dat de gemeente moet saneren. Het gaat dan om een eenmalig bedrag van anderhalve ton. Met dat geld heeft de stichting weer een gezonde reservebasis, en die was er niet. Dat had onder meer te maken met het afkopen van een pachter, een zaak die ooit nogal in de papieren liep. Ook de gemeente Noordenveld krijgt in het rapport kritiek. De gemeente heeft het – vrij vertaald- veel te ver laten komen. ‘Er was sprake van een te brede gemeentelijke opdracht waardoor de gemeentelijke sturing onvoldoende was. De stichting heeft vervolgens de vrijheid genomen om de opdracht breed in te vullen. Er is daardoor een te zware organisatiestructuur gecreëerd en er zijn nieuwe bedrijfsactiviteiten ontwikkeld – de Landskeuken, red – die geleid hebben tot een verslechtering van het exploitatieresultaat’, zo schrijft BMC.
Partijen moeten verder en BMC geeft het advies een tweesporenbeleid te volgen. De stichting kijkt zelf naar de organisatie en richt die anders in, de gemeente saneert en gaat op zoek naar een partij die het museum wil exploiteren. Theater en cinema worden gescheiden van museum/erfgoed. Onder het museum valt ook de Landskeuken, voor de duidelijkheid. Het is nu aan de Raad te beslissen. ‘Ik denk dat iedereen Mensinge wel een warm hart toedraagt’, zegt wethouder Alex Wekema. Dat wil echter niet zeggen dat de eerste stap- saneren- een uitgemaakte zaak is. Dat moet eerst nog even. Lukt dat, dan gaan we de mogelijkheden wat betreft het museum verkennen. BMC noemt het Drents Museum en Drents Landschap als eventuele partners. Er zijn er echter meer. Binnen de gemeente hebben we een 100.000-plus museum én wat denk je van de borg in Leek? Hoewel het mijn intentie is om geen tijd te verliezen, erken ik dat we dit niet zomaar even regelen. Zelf heb ik 1 januari 2018 in mijn hoofd, al hoop ik uiteraard eerder zaken te kunnen doen. Aan de andere kant is het dus aan de stichting om zelf heel kritisch naar hun eigen organisatie te kijken. Ik ben in elk geval blij dat het rapport er nu ligt. Het is een heel hectisch half jaar geweest kan ik je zeggen. Dat komt omdat iedereen erg betrokken is. Zelf kom ik tot de conclusie dat er goed gepresteerd is als het gaat om theater en bioscoop en dat er minder aandacht is besteed aan het museumgedeelte. Daar gebeurde gewoon minder. Het runnen van een filmhuis, theater en theaterschool is ook andere kost dan het leiden van een museum. Daarom kan ik me vinden in de optie die ontvlechten heet.’ Wekema ziet meer mogelijkheden. ‘ Eerst wil ik benadrukken dat het me goed heeft gedaan dat BMC op een prima manier haar werk heeft kunnen doen. Ze hebben alle medewerking gekregen. Zelf zie mogelijkheden om op verschillende vlakken, zeker qua backoffice, samen te werken. Mensinge heeft bijvoorbeeld een administrateur. Die zou wellicht ook voor andere instellingen iets kunnen betekenen. En zo liggen er meer kansen. Het rapport stelt dat het evenwicht wat zoek was. Mensinge was ooit een vrijwilligersorganisatie, nu is het een professionele organisatie met vrijwilligers. Er zijn genoeg voorbeelden dat het ook met een goed opgetuigde vrijwilligersorganisatie kan, dus ook daar zal meer evenwicht gevonden moeten worden. Maar goed, dat is eerst aan het stichtingsbestuur. Vanuit mijn eigen bestuursperiode heb ik overigens niet de indruk dat we te weinig de vinger aan de pols gehouden hebben. Dat wij geen visie – of een nieuwe opdracht- neer hebben gelegd op de zit ‘m in de Omgevingsvisie, waar nu aan gewerkt wordt. Die visie staat overal boven en is leidend voor de formulering van een nieuwe opdracht aan de stichting.. Wij zijn als gemeente onverminderd ambitieus als het om Mensinge gaat en erkennen dat het belangrijk is. Ook voor mensen die hier willen komen wonen. We willen nog steeds een cultureel hart rond de Brink, samen met Kinderwereld en het Scheepstra Kabinet. Daar gaan we nog steeds voor. Over ‘wat als’ vragen wil ik niet nadenken. We gaan aan de slag en ik hoop binnen een paar manden te kunnen saneren.’
Voorzitter Ton Driessen van de stichting zegt vooral blij te zijn dat de prestaties van zijn stichting positief beoordeeld worden. ‘We beseffen ook dat er een omslag moet komen in de organisatie en structuur van de stichting. Deze doorontwikkeling biedt positieve kansen en daar gaan wij ons als bestuur samen met de gemeente hard voor maken’, laat hij weten.
