Vurig

Ik liep met camera door een veld vol jakobskruiskruid en bedacht me hoe vaak ik over deze plant gelezen en gehoord heb. Variërend van lofzangen tot vurige pleidooien om de plant uit te roeien vanwege zijn giftige eigenschappen. Op dat moment fladdert er een prachtig oranje vlindertje om mijn hoofd. Hij gaat voor mij op de gele straalbloemen van het jakobskruiskruid zitten en smikkelt van de nectar. De vlinder heeft zo te zien geen last van het gif. Snel een foto maken …

De foto’s heb ik thuis nog eens goed op het beeldscherm bekeken en de naam van de vlinder erbij gezocht. Ik herken een flink aantal vlindersoorten maar gooi ook een aantal soorten regelmatig door elkaar. Het bleek inderdaad een kleine vuurvlinder (Lycaena phlaeas), zoals ik reeds vermoedde. Een mooi, kleurrijk vlindertje. Zeker in combinatie met de goudgele bloemen. Die naam vuurvlinder begrijp ik overigens wel, want zowel de kleur als het karakter zijn ‘vurig’. De kleine vuurvlinder staat bekend als vrij agressief richting andere insecten. En dat heb ik geweten want het vlindertje zat niet lang stil en was best lastig te fotograferen.

Ik vroeg me af of er meer ‘vurige’ planten en dieren, bestaan. En ja, ze bestaan. Er zijn vuurvliegjes, vuur(werk)planten, vuurvlammen, vuurwantsen, vuursalamanders en dan zijn er ook nog de vuurvogel en de vuurbloem maar die laatste twee komen alleen voor in sprookjes. Slaat het ‘vurige’ in de naam op de kleur of op het karakter of beide?

Om te beginnen het vuurvliegje of de kleine glimworm (Lamprohiza splendidula). Na zonsondergang vliegt hij ‘gloeiend’ rond, op zoek naar een vrouwtje. Dat klinkt stoerder dan het is. Niks vuur maar wel mooi groenblauw lichtje. Glimworm vind ik daarom een betere naam. Dat licht maken ze door middel van een chemisch proces in hun achterlijf. Dat noemen we met een mooi woord ‘bioluminescentie’. Wat ik extra boeiend vind, is dat de glimworm het lampje aan en uit kan zetten. Zo maken ze hun eigen ‘knipperlicht’ en geven lichtsignalen af. Hij is dus op zoek naar een knipperlichtrelatie.

Vuur(werk)planten en vuurvlammen zijn planten met vuur in de naam. Ook hier klinkt het spannender dan het is. De naamgeving slaat vooral op de bloemkleur maar niet op een eigenschap die met vuur te maken heeft. Alhoewel de vuurwerkplant wel ontvlambare oliën maakt die voor een knetterend vuurwerk zorgen zodra je er een vuurtje bij houdt. Eerlijk gezegd roepen de oranje-gele leliebloemen in mijn meer vuurgevoel bij mij op. Maar die bloemen hebben dan weer geen vuur in de naam. Overigens blijken er wel degelijk vuurlelies te bestaan. Maar dat is een andere soort.

De vuurwants misschien? Voor deze rood-zwarte kevertjes heb ik een zwak. Ik noem ze Afrikabeestjes vanwege het patroon op hun rug én ze zijn dol op warmte. De rugtekening doet me denken aan een Afrikaans schild dat krijgers bij zich dragen tijdens het vuurdansen en tijdens de jacht. Maar ook deze kleine wantsen zijn ongevaarlijk en doen geen vlieg kwaad.

Dan blijft de zwart-geel gekleurde vuursalamander over. Is dit dan de vuurgevaarlijke draak? Nee, ook deze salamandersoort heeft niets met vuur te maken. Alhoewel, de naam dankt de salamander aan een oude legende, waarin wordt verteld dat salamanders in vuur leven. Maar dat verhaal klopt natuurlijk niet.

Wat de sprookjes betreft, daarin knalt het vuur wel van de vuurvogel en de vuurbloem af. Maar dat zijn sprookjes. Ik kijk nog een keer naar de foto’s van de kleine vuurvlinder op het jakobskruiskruid. Ze zijn best mooi geworden.

Andre Brasse Puur Natuur juli 2023.